Advent in crisistijd

• | Afdrukken |
•  E-mail

1 Waartoe leidt het woeden van de volken,
het rumoer van de naties? Tot niets.
2 De koningen van de aarde komen in verzet,
de wereldmachten spannen samen
tegen de HEER en zijn gezalfde:
3 ‘Wij moeten hun juk afwerpen,
ons van hun boeien bevrijden.’  roepen ze.

4 Die in de hemel troont lacht,
de Heer spot met hen.
5 Dan spreekt hij tot hen in woede,
en zijn toorn verbijstert hen:
6 ‘Ikzelf heb mijn koning gezalfd,
op de Sion, mijn heilige berg.’ , zegt Hij.

7 Luister, ik wil je het besluit van de HEER bekendmaken.
Hij sprak tot mij:
‘Jij bent mijn zoon,
Heden heb Ik je verwekt.
8 Vraag mij
en ik geef je de volken in bezit,
de einden der aarde in eigendom.
12 Bewijs eer aan zijn zoon met een kus,
Gelukkig wie schuilen bij hem.

Advent in crisistijd. Daar kwamen we op als thema voor deze avond, toen we bijeen waren om daar alvast wat over na te denken. We leven immers in een crisistijd, althans veel mensen spreken daarover en beleven het ook zo. Maar wat men precies met ‘crisis’ bedoelt, daar kun je uiteenlopende opvattingen over opvangen. De één zal wijzen naar de Banken, die alles veroorzaakt hebben; de ander zal letten op de angst en zorg, die er bij veel mensen heerst, dat ze erop achteruit zullen gaan. In inkomen, wordt dan bedoeld: dat de hypotheek niet meer betaald kan worden en dat het huis misschien wel verkocht moeten worden. Maar wie wil het kopen? Alles stagneert. Een crisis betekent dat er stilstand komt: de zaken die eerst liepen komen tot stilstand. Anderen wijzen op een morele crisis: dat een grensrechter zo maar wordt doodgeschopt of dat een man als Berlusconi weer het lef heeft zich op te werpen als presidentskandidaat.
Maar je kunt ook heel anders tegen een crisis aankijken. Dat je niet naar de stilstand kijkt, maar juist naar de beweging. Een crisis betekent ook beweging: wat vast leek te staan komt op losse schroeven te staan. Wat zeker leek wordt ineens onzeker. Waar je al je vertrouwen op gesteld had blijkt ineens waardeloos en leeg. Dan wordt crisis een moment van verlichting, van verheldering, van inzicht, van omkeer!
Advent in crisistijd: je denkt eerst: da’s mooi jammer dan. We vieren liever Advent in welvaart en voorspoed. Als alles lekker z’n gangetje gaat is het ook wel leuk om weer eens Advent te vieren en zonder problemen richting de Kerst te schuiven.
Maar Advent in crisistijd lijkt ons op het eerste gezicht tegen te staan. Maar als we de echo van Psalm 2 nog in ons oor hebben dan horen we eigenlijk, dat daarin ook sprake is van een crisis. Er gebeurt iets onverwachts, er komt beweging en spanning in de wereld en die geeft ons leven een zin. Crisis als een moment van beslissing! Kijk, de wereld zoals die reilt en zeilt met al zijn zekerheden en vanzelfsprekendheden: de machtigen maken de dienst uit, de banken bepalen de economie, de economie bepaalt onze inkomsten en leefstijl en de politiek zorgt ervoor dat alles gesmeerd loopt. Dat gebeurt in het groot en in het klein: we zetten de wereld naar onze hand. Wie doet ons wat? Maar dan ontwaren wij ineens een glimlach op het aangezicht van God. Hij moet er een beetje om lachen, dat wij zo in eigenwaan en grootspraak ons leventje leven en de wereld bewonen. Zo had Ik het eigenlijk niet bedoeld, zo mompelt Hij, het zou eigenlijk heel anders moeten en kunnen. En dan begint de psalm te spreken over een koning van Sion en een zoon, die gezalfd wordt. Vanuit nieuwtestamentisch perspectief horen en zien wij hier natuurlijk meteen de Christusgestalte verschijnen en dat is goed gezien en gedacht. Historisch klopt dat misschien niet helemaal, maar theologisch is het precies raak. Hij is de Gezalfde, de Christus, die als Koning zal heersen en een nieuwe orde zal aanbrengen: de orde van het Koninkrijk Gods. En het ongewone is nu, dat Hij het is, die werkelijk een crisis zal aanbrengen: zijn verschijning betekent een crisis, een oordeel, een scheiding tussen wat goed is en wat kwaad is. Zijn komen in de wereld betekent een crisis: de machthebbers voelen dat hun tronen beginnen te wankelen en de rijken verslikken zich in hun rijkdom en de patsers zoeken een goed heenkomen. Maar de armen ademen op en de hongerigen worden verzadigd en de teleurgestelden krijgen nieuwe hoop.
Advent in crisistijd. Ik zou eigenlijk liever willen zeggen: advent is crisistijd! Hoor ook maar hoe het evangelie naar Marcus begint: dit is het begin van het evangelie van Jezus de Christus, zoon van God. Namelijk dat er een man in de woestijn staat te roepen, ja als een roepende in de woestijn kondigt hij aan, dat er een mogelijkheid tot ommekeer is. Hij zegt dat het anders moet. Dat het anders kan. Dat het anders zal worden. Ja, maar wat dan en hoe dan? Nou, niet in een rechte lijn van hier naar daar, maar door een crisis heen, door het water heen. Kopje onder en dan opnieuw beginnen. En dan achter Hem aan, die ik niet waard ben zijn schoenveters los te maken…
Advent is crisistijd. Het doorbreekt ook onze vanzelfsprekendheden en vaste zekerheden. Crisistijd is tijd van onzekerheid en losse schroeven. Maar het evangelie vertelt ons vanavond: crisistijd is noodzakelijke tijd: begin van evangelie! Crisistijd is begin van zelfkennis en de vraag klimt op in ons hart: hoe zal ik u ontvangen? Crisistijd is ook een tijd van uitzien en verwachten: bent U het die komen zou om ons te verlossen of verwachten wij een ander? Nee, Hij is het, roept iemand aarzelend: Hij is de lang verwachte, Hij op wie wij hoopten! Hij is het, die is, die was en die komt!
We zullen ons niet laten verlammen door de crisis, door welke crisis dan ook, maar er dwars door heen de voetstappen van de Allerhoogste in opmerken, die komt om te zoeken wat verloren was, op te richten wie gevallen is en toekomst te geven aan wie geen hoop meer heeft.
Kortom, iedere crisis roept ons op om alles los te laten, onze opstand en onze weerstand, onze eigen waan en eigen constructies, onze zelfgenoegzaamheid en ons verzet, de crisis doorklieft dit alles als een bliksemschicht en midden in de kale woestijn van eenzaamheid en verlatenheid, van gemis van alle zekerheden zien en horen wij een Godsman roepen: begin van evangelie: hier begint het, hier begint het telkens weer: hier staat Hij die vóór mij geworden is en na mij komt: Kus de zoon en aanbid Hem: welzalig zijn allen, die bij Hem schuilen.